Çanakkale'nin gizli kahramanı : Cevad Paşa
Cevat Paşa (Çobanlı), 14 Eylül 1870’de İstanbul’da Sultanahmet’te doğmuştur. Cevat Paşa, Arapgir’de Çobanoğulları olarak bilinen ailedendir. Babası, Harp Akademisi 2/21. sınıfından Müşir (Mareşal) Şakir Paşa’dır. Annesi Emine Hanım’dır.
107 yıl önce kazanılan Çanakkale Deniz Zaferi'nin mimarlarından biri de Cevat Paşa'ydı. Elde kalan son 26 mayını Çanakkale Boğazı’na döşeme kararıyla savaşın seyrini değiştiren isimlerden biri oldu.
Cevat Paşa tevazu sahibi bir vatansever, başarıyı hep askerlerine ithaf eden bir komutandı. Onlara "benim kahraman çocuklarım” diye hitap ederdi.
Muhakeme gücü ile tarihe adını yazdıran Cevat Paşa, Çanakkale Deniz Savaşları'nı yönetti. Askeri dehası sayesinde, Mustafa Kemal ile birlikte savaşın kaderini belirledi.
Savaşın seyrini değiştirdi
Cevat Paşa, savaşta düşman donanmasının manevralarını gözlemledi ve mayınların Erenköy Koyu'na döşenmesine karar verdi.
Nusret Mayın Gemisi elde kalan son 26 mayını 100 metre aralıklarla 4,5 metre derinliğe dökmeyi başardı. Bu karar, müttefik donanmasının Çanakkale Boğazı'nı geçmesine engel oldu.
Cevat Paşa, Çanakkale’de görev yaptığı yirmi yedi ay boyunca Çanakkale’nin yaralarını sarması konusunda özverili gayretleri olmuştur. Eğitim ve öğretime ise büyük önem vermiştir. Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı, Saraycık, Sarıcaeli, Kurşunlu, Ulupınar ve Eceabat’a bağlı Yalova köyündeki okulları yaptırmıştır. Çanakkale merkezde 18 Mart İlköğretim Okulu’nun açılmasını sağlamıştır. El Cezire Cephesi Kumandanı iken de sadece askerî vazife üstlenmemiş bölgeye birtakım eserler kazandırmıştır. Bakımsız vaziyetteki askeri mezarlığın etrafını yüksek duvarlar ile sardırmış mezarlığın içerisine âbide inşa ettirmiştir. Ziya Gökalp şehitlerin mezarlığına sahip çıkan Cevat Paşa’yı “Bütün yiğitlerle memleketimizi güzelleştiren büyük kumandanımız Cevat Paşa Hazretleri bu noksanımızı da ikmal buyurdular.” sözleriyle övmüştür. Cevat Paşa’nın doğuda yaptırdığı bir diğer eser Midyat merkezinde kendi adını taşıyan ve 1925 yılında yapılan Cevatpaşa Camii’dir.
Hadiye Hanım ile evli olan Cevat Paşa’nın, Hasan Feridun ve Ayşe Faika adlarında iki çocuğu olmuştur. Son günlerinde yaşının verdiği rahatsızlıklar ile tedavi görmekteydi. Vefatından yaklaşık on beş gün önce durumu daha da ağırlaştı. 13 Mart 1938 Pazar günü İstanbul Nişantaşı Büyük Çiftlik Sokağı’ndaki konağında geçirdiği nezfi dimaği (beyin kanaması) nedeniyle vefat etti. Cevat Paşa’nın naaşı 14 Mart 1938’de Erenköy Sahrâ-yı Cedid Mezarlığı’na defnedilmiştir. 26 Eylül 1988’de Cevat Paşa’nın naaşı buradan alınarak Ankara Devlet Mezarlığı’na nakledilmiştir.