Biga dinamo binası; şimdi UEDAŞ binasının olduğu yerdir. Biga Dinamo Bahçesi de bu binanın yanında idi. Biga’da ilk elektrik santralı olan dinamo, 1923 yılında Biga Belediye Başkanı Şevket Bey zamanında kurulmuştur. Bugün motor gücünün ne olduğunu gösterir elde bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. İlk elektrik santralı kurulduğunda makinist Ruşen Bey ismini taşıyan bir kişidir. Bu kişi Rus asıllı olup Vrangel ordusu ile Türkiye’ye gelmiş, asıl ismi Roskof'dur.
BİGA DİNAMO BAHÇESİ
(HAVUZLU PARK)
Biga dinamo binası; şimdi UEDAŞ binasının olduğu yerdir. Biga Dinamo Bahçesi de bu binanın yanında idi.
Biga’da ilk elektrik santralı olan dinamo, 1923 yılında Biga Belediye Başkanı Şevket Bey zamanında kurulmuştur. Bugün motor gücünün ne olduğunu gösterir elde bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
İlk elektrik santralı kurulduğunda makinist Ruşen Bey ismini taşıyan bir kişidir. Bu kişi Rus asıllı olup Vrangel ordusu ile Türkiye’ye gelmiş, asıl ismi Roskof'dur. Rus ordusundaki rütbesi Albay olup, sığınıp müslüman olduktan sonra Ruşen ismini almıştır. Biga Belediye Başkanlarından Raşit Bey'in akrabası Moskova Üniversitesi Elektrik Bölümü Mezunu Mühendis Ahmet Han, elektrik binasında ve motorun kurulmasında önemli çalışmalarda bulunmuştur.
'ta%20bir%20hat%C4%B1ra-1.jpg)
Önceden Biga şimdiki gibi şehirlerarası elektrik sistemine (Enter connecte) bağlı değildi. Mazot ile çalışan motorları olan elektrik üretim dinamoları vardı. Bu dinamolar yakıt olarak petrol ürünü mazot ile çalışırlardı. Petrol ülkemizde her zaman dünyanın en pahalı fiyatlarına sahip olduğundan devamlı çalıştırılmazlar, genelde akşam gün batımına yakın çalıştırılır, gece saat 11'e bazen 12'ye kadar çalıştırılarak Biga’ya elektrik sağlarlardı. Bu güçlü motorların soğutma için de su gerekliydi. Bu su da dinamo bahçesine yapılmış büyük havuz içindeki suyla yapılırdı.
Eskiden dinamonun çalışmadığı gündüz saatlerinde ve daha sonraları şehirler arası elektrik ağına bağlandıktan sonra bazı Bigalı hanımların eski usul ağaç tokmaklarla döverek çamaşır yıkadıkları söylenirdi.
Bu elektirik üreten dinamolar yalnızca Biga’ya özgü değil tüm şehir ve kasabalarda durum aynıydı. Karabiga Beldesi’ndeki dinamo binası süt toplama merkezi olarak kullanılmaktadır.
Biga’nı elektirik sistemi; 1960 yılında şebeke, 1965 yılında ulusal elektrik ağına (Enter connecte) bağlanmıştır.
(Engin GÜRSU’nun hazırladığı BİGA-SİDENE (SİDANA) adlı kitabından alınmıştır.)
Nazmiye-Engin GÜRSU
BİGA-SİDENE (SİDANA Tarih Kültür ve Sanat Evi