Zaman ve mekânlar bütün kıymet ve kutsiyetini, Allah'ın dilemesinden alırlar. Bu İlâhî dileme yaratılanlar için nice hikmetler içerir. İslâm'da mübarek zaman dilimlerinin kudsiyeti kaynağ-ı İlâhî'den geldiği için, Müslümanlara sonsuz feyz ü bereketin nüzulü için birer vesile olurlar…
Üç ayların ikincisi olan Şaban ayının on beşinci gecesidir. Berâat gecesinde, beşerin kader programı nev'inden bir İlâhî icraat yapıldığı için, bu gece Kadir Gecesi kudsiyetinde olduğu ve bütün senenin bir çekirdeği hükmünde olduğu alimlerin ifadeleriyle anlam kazanır…
Beraet, "iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması" anlamına geldiği, Şaban ayının on beşinci gecesi tevbe eden mü'minler, Allah'ın afv ü mağfireti ile günahlarından ve dolayısıyla Cehennem'den berâat edecekler, kurtulacakları müjdesi, Allah'ın (c.c.) Lutf u ihsanı, afv ü merhameti sonsuz olan ikram ve iltifatıdır…
Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Şaban ayının onbeşinci gecesi olduğu zaman gecesinde namaz kılın, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Allah Teala hazretleri o gün, güneşin batmasıyla, dünya semasına iner ve şöyle der: "Bana istiğfar eden yok mu mağfiret etsem! Benden rızık isteyen yok mu rızık versem, belaya maruz kalan yok mu afiyet versem... Şöyle olan yok mu, böyle olan yok mu?" Bu hal fecrin sökmesine kadar devam eder."
Bir kısım âlimlerin, kıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksa'dan Mekke'deki Kabe-i Muazzama istikametine çevrilmesinin Hicret'in ikinci yılında Berâat gecesinde vuku bulduğunu kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır.
Bazı müfessirler "Biz Onu (Kur'ân'ı) kutlu bir gecede indirdik. Çünkü biz haktan yüz çevirenleri uyarırız. O öyle bir gecedir ki, her hikmetli iş, tarafımızdan bir emir ile o zaman yazılıp belirlenir."48 âyetinde belirtilen gecenin Berâat gecesi olduğunu söylemişlerdir. İslâm âlimlerinin çoğunluğuna göre ise bu gece Kadir gecesidir. Çünkü diğer âyetlerde Kur'ân'ın Ramazan ayında49 ve Kadir gecesinde50 indiği açıkça bildirilmektedir. Bu takdirde Kur'ân'ın tamamının Berâat gecesi Levh-i Mahfuz'dan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde de görevli kâtipler tarafından istinsah edilip, âyetlerin Cebrail tarafından Efendimiz (sas)'e peyderpey indirilmeye başlandığı şeklinde bir yorum ortaya çıkmaktadır ki bazı müfessirlerin kabul ettiği bu görüş geceye bir başka mana kazandırır.
1- Allah'a ortak koşanların, 2- Kalpleri düşmanlık hisleriyle dolu olup insanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenlerin, 3- Müslümanların arasına fitne sokanların, 4- Akraba bağını koparanların, 5- Gurur ve kibir ile yirüyenlerin, 6- Anne ve babalarına isyanda devam edenlerin; bu gece her tarafı kaplayan rahmet, merhamet ve lütuftan samimi olarak tevbe etmedikleri takdirde şu kimseler istifade edemeyecekleri uyarılarının da önemli olduğu gözden uzak tutulmamalıdır.
Hz. Peygamber'in Şaban ayına ve özellikle bu ayın içindeki Berâat gecesinin ehemmiyetine önem vererek, samimi tevbe ederek, bu geceyi namaz kılarak, Kur'ân okuyarak ve dua ederek geçirmenin nasip olması dualarımızla, kandilimizi tebrik eder, aziz milletimize ve İslam Âlemine hayırlar getirmesini niyaz ederiz...
Metin AKGÜN
Maarif Müfettişi
Eğitimde Kaliteyi Geliştirme Derneği Genel Başkanı |