Yeniçağ Gazetesi, 20 Ocak 2023 ABD’nin müttefiklik anlayışı, ilişki içinde, hatta aynı ittifak içinde olduğu ülkelerin kendi çıkarları yönünde hareket etmesidir. Eğer bu ülkelerden biri kendi çıkarları, hatta güvenliği nedeniyle bunun dışına çıkmak durumunda kalırsa, onun müttefikliği “sözde” kalmaktadır. ABD, Türkiye’nin bölgesinde bulunduğu girişimlerden kendi çıkarlarına ters düşenler olduğu taktirde, kontrol ettiği araçları kullanarak bunları önlemeye çalışmakta, hatta düşman olarak nitelendirdiği ülkelere uyguladığı CAATSA yaptırımlarını dahi uygulamaktan çekinmemektedir. Şimdi söz konusu olan önleme aracı, Türkiye’nin F-35 programından haksız ve hukuksuz olarak çıkarılmasından doğan ihtiyacını karşılanmak için, 2021’de talep etmek zorunda kaldığı 40 adet modern F-16 uçağıyla 80 adet F-16 modernizasyon kitinin satışıdır. Proje koz olarak kullanılıyor ABD, iki yıl süren görüşmelerden sonra F-16 projesine nihayet olumlu cevap vermiş, projeye koyduğu kullanma kısıtlamalarını kaldırmış, geçen hafta da Dışişleri Bakanlığı üzerinden, Kongre’den satış onayı talebiyle Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ilgili üyelerine ön inceleme için iletmiştir. Askeri satış onayının gerçekleşmesi için Kongre’nin 15 gün içerisinde itiraz etmemesi gerekmektedir. Ancak ABD yönetiminin, “sözde” müttefiklik ilişkileri nedeniyle doğrudan dile getirmese de, kongredeki muhalif üyeler ve medya vasıtasıyla, Türkiye’nin güvenlik gerekçeleriyle uygulamak zorunda olduğu, fakat kendi çıkarlarına uymayan konularda F-16 projesini koz olarak kullandığı görülmektedir. Nitekim iki önce Savunma Bakanlığı sözcüsünün topu Kongrenin üzerine attığını gösteren açıklaması da bu hususu teyit etmektedir. Projenin önündeki engeller Kongre engeli: Senato'nun Türkiye'ye “ret” yanıtı vermesi için yoğun lobi faaliyeti yürüten Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin Demokrat Partili Başkanı Menendez, “Defalarca açıkça belirttiğim gibi Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 satışına kesinlikle karşı çıkıyorum” demiştir. Türkiye’nin gazetecileri ve siyasi muhalifleri serbest bırakmak da dahil olmak üzere, ülkesindeki insan hakları sicilini düzeltene ve güvenilir bir müttefikin yapması gerektiği gibi davranmaya başlayana kadar bu satışı onaylamayacağını da açıklamıştır. Ayrıca “güvenilir bir NATO müttefiki” olarak nitelediği Yunanistan'a F-35 satışında büyük destek verdiğini de söylemiştir. Reuters'ın haberine göre üst düzey bir ABD'li yetkili de, Menendez'in itirazı nedeniyle F-16 satış sürecinin devam etmesi ihtimalinin düşük olduğunu belirtmiştir. Rusya-Suriye engeli: ABD’nin, Türkiye’nin Suriye’deki operasyonlarına karşı olduğu bilinmektedir. SDG/YPG/PKK’yı müttefik olarak görerek Türkiye’nin güvenliğini hiçe saymaktadır. Şimdi de Türkiye’nin Suriye’yle diyaloğunu ve Rusya’yı da içine alan üçlü çözümü desteklemediğini açıklamıştır. ABD, Türkiye’nin Rusya’yla olan ilişkisini ve ona uygulanan yaptırımlara tam uymamasını da kabul etmemektedir. F-16 satış onayında bu konuların da etkili olduğu görülmektedir. İsveç-Finlandiya NATO üyeliği engeli: ABD, İsveç ve Finlandiya’nın teröre olan desteğini de görmezden gelmekte, özellikle İsveç’in bu tutumuna ısrarla devam ettiğini ve bu durumuyla NATO’ya girmeye hazır olmadığını bile bile Türkiye’den onay sürecini geciktirmemesini talep etmektedir. Wall Street Journal, F-16 satışı için Beyaz Saray’ın, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurularını onaylamasını istediğini ve bu konuyu, Türkiye’yi onay vermeye zorlamak için kullanmayı hedeflediğini yazmıştır. Bloomberg medya ajansı da, ABD’nin Ankara’yı bu konuda zorlamak için F-16 satışını kullandığını teyit etmektedir. Kaynaklar, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine itirazları sürdüğü sürece Kongrenin F-16 satışını büyük ihtimalle onaylamayacağına işaret etmektedir. Wall Street Journal’ın, ABD yönetiminin, Kongre’nin itirazını yumuşatmak amacıyla, Türkiye’ye F-16 satış onayını, Yunanistan’a F-35 satış onayıyla birlikte Kongre’ye gönderdiğini belirtmesi, yönetimin bu konuda ikilemde olduğunu da göstermektedir. *** Yunanistan, ABD’ye fazla yaslanması sonucunda ABD’nin bir üssü haline gelmiş, Ukrayna gibi Yunanistan’ı da bölgede bir “koçbaşı” olarak kullanabilmesi durumu ortaya çıkmıştır. Ancak Yunanistan’a, Birinci Dünya savaşı sonunda başta İngiltere olmak üzere batı tarafından Türkiye’ye karşı “koçbaşı” olarak kullanıldığında başına gelenleri hatırlaması tavsiye edilir.