Çanakkale Haber

Prof. Dr. Hilmi ÖZDEN
Köşe Yazarı
Prof. Dr. Hilmi ÖZDEN
 

ANAYASA’NIN 101. ve 116. MADDELERİ

ANAYASA’NIN 101. ve 116. MADDELERİ Hilmi ÖZDEN Anayasa’nın 101. Maddesine göre “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir”. 6771 Sayılı kanunun 7. maddesine göre 2709 sayılı Kanunun 101 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. MADDE 101 – Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir.  Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.  Anayasanın bu maddesi ile Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçilemez. Ancak Anayasa’nın Madde 116 – (Değişik: 21/1/2017-6771/11 md.)ifade edilen “Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir”.   Madde-116 haricinde Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan'ın 3. kez aday olması ve seçilmesi söz konusu değildir.  Buna rağmen Sayın Cumhurbaşkanı’nın üçüncü kez Cumhurbaşkanlığına aday olabileceğini ifade edenler Cumhurbaşkanının bir dönem parlamenter hükümet sistemine göre ikinci dönem ise Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine göre Cumhurbaşkanlığını ifa ettiğini söylemektedirler. Hâlbuki Anayasa’da Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın durumu için herhangi bir geçiş hükmü bulunmamaktadır. Yani “Anayasamızda 2017 değişiklikleri yürürlüğe girmeden önce Cumhurbaşkanı seçilmişlerin geçirdikleri süre Cumhurbaşkanlığı döneminden sayılmaz şeklinde bir hüküm mevcut değildir”. İlave olarak Anayasanın 2017'de bazı maddeleri değiştirilmiş 1982 Anayasası önemli birçok maddesi ile yürürlüğünü korumuştur. Dolayısıyla kanun maddelerinde değişiklik olmuş Anayasanın top yekûn değiştirilmesi söz konusu olmamıştır. Üstelik her yeni seçim yaklaştığı sürede “Hükümet sistemlerinin” değiştirilmesi halinde Anayasanın bu maddesi sürekli değiştirilebilir anlamına gelecektir. Mesela, Yarı Başkanlık Hükümet sistemi, Meclis Hükümet Sistemi, Süper Başkanlık Hükümet sistemi, Parlamenter Hükümet sistemi, Güçlendirilmiş parlamenter hükümet sistemi vd. birçok sistemde bir kişinin birçok defa aday olmasının Anayasaya aykırı olarak önü açılacaktır. Bu ise Anayasa’ya ile çelişecektir. Eğer bir toplumda Yöneticiler Anayasaya ve Kanunlara uymayacak olursa o toplumda tüm bireyler Anayasanın ve kanunların ciddiye alınmadığını düşünecekler ve ona göre hareket edeceklerdir. Bu takdirde toplum büyük kargaşalıkların ve kaosların tahmin bile edilemez ortamlarına sürüklenme tehdidiyle karşı karşıya kalacaktır.
Ekleme Tarihi: 26 Ocak 2023 - Perşembe
Prof. Dr. Hilmi ÖZDEN

ANAYASA’NIN 101. ve 116. MADDELERİ

ANAYASA’NIN 101. ve 116. MADDELERİ

Hilmi ÖZDEN

Anayasa’nın 101. Maddesine göre “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir”.

6771 Sayılı kanunun 7. maddesine göre 2709 sayılı Kanunun 101 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 101 – Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. 

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. 

Anayasanın bu maddesi ile Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçilemez. Ancak Anayasa’nın Madde 116 – (Değişik: 21/1/2017-6771/11 md.)ifade edilen “Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir”.

 

Madde-116 haricinde Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan'ın 3. kez aday olması ve seçilmesi söz konusu değildir.  Buna rağmen Sayın Cumhurbaşkanı’nın üçüncü kez Cumhurbaşkanlığına aday olabileceğini ifade edenler Cumhurbaşkanının bir dönem parlamenter hükümet sistemine göre ikinci dönem ise Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine göre Cumhurbaşkanlığını ifa ettiğini söylemektedirler. Hâlbuki Anayasa’da Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın durumu için herhangi bir geçiş hükmü bulunmamaktadır. Yani “Anayasamızda 2017 değişiklikleri yürürlüğe girmeden önce Cumhurbaşkanı seçilmişlerin geçirdikleri süre Cumhurbaşkanlığı döneminden sayılmaz şeklinde bir hüküm mevcut değildir”. İlave olarak Anayasanın 2017'de bazı maddeleri değiştirilmiş 1982 Anayasası önemli birçok maddesi ile yürürlüğünü korumuştur. Dolayısıyla kanun maddelerinde değişiklik olmuş Anayasanın top yekûn değiştirilmesi söz konusu olmamıştır. Üstelik her yeni seçim yaklaştığı sürede “Hükümet sistemlerinin” değiştirilmesi halinde Anayasanın bu maddesi sürekli değiştirilebilir anlamına gelecektir. Mesela, Yarı Başkanlık Hükümet sistemi, Meclis Hükümet Sistemi, Süper Başkanlık Hükümet sistemi, Parlamenter Hükümet sistemi, Güçlendirilmiş parlamenter hükümet sistemi vd. birçok sistemde bir kişinin birçok defa aday olmasının Anayasaya aykırı olarak önü açılacaktır. Bu ise Anayasa’ya ile çelişecektir.

Eğer bir toplumda Yöneticiler Anayasaya ve Kanunlara uymayacak olursa o toplumda tüm bireyler Anayasanın ve kanunların ciddiye alınmadığını düşünecekler ve ona göre hareket edeceklerdir. Bu takdirde toplum büyük kargaşalıkların ve kaosların tahmin bile edilemez ortamlarına sürüklenme tehdidiyle karşı karşıya kalacaktır.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve canakkaleninsesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.