Özer AKDEMİR İzmir   İstanbul-Çanakkale Otoyol Projesi ÇED raporunda yer alan bir ifade otoyolun çevresel etkilerinin ortaya konması gibi önemli bir işlevi üstlenmesi gereken raporun ne kadar özensiz hazırlandığını gösteriyor. Rapor, proje çevresindeki korunması gereken alanlardan bahsederken yüzlerce kilometre ötedeki bir Milli Parkı projenin üç kilometre ötesinde olarak gösteriyor! Öte yandan, Çanakkale Savaşlarının geçtiği alanlardan Bolayır Yıldız Tabyası ÇED raporundaki bilgilere göre tam otoyolun ortasında kalıyor.   SAKARYA MİLLİ PARKI’NIN ÇANAKKALE’DE NE İŞİ VAR? 1050 sayfalık Raporun “Ülkemiz mevzuatı gereği korunması gereken alanlar” başlığının yer aldığı 63. sayfasındaki bir ifade raporun özensiz bir şekilde, kopyala-yapıştır olarak hazırlandığı iddialarını haklı çıkarır nitelikte. “Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar” başlıklı bölümün devamında şu bilgiler sıralanıyor; “a) Milli Parklar Kanunu’nun 2’nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanun’un 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen “Milli Parklar”, “Tabiat Parkları”, “Tabiat Anıtları” ve “Tabiat Koruma Alanları”, bulunmamaktadır. Proje alanının 3 kilometre doğusunda Sakarya Milli Parkı yer almaktadır”! Oysa Sakarya Meydan Muhaberesinin geçtiği Haymana ile Polatlı arasında kalan Sakarya Milli Parkı Otoyol projesinin yüzlerce kilometre ötesinde yer alıyor. Bu paragrafta bahsedilen Milli Park ise Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı.   ‘KÜLTÜR VARLIĞI ÇIKARSA BAKARIZ’! Çanakkale Savaşlarının geçtiği ana yerler arasında bulunan Gelibolu Milli Parkı ayrıca çok sayıda antik yerleşimin olduğu bir bölge. Buna karşın Çanakkale Kültür Varlıkları Koruma Kurulu “alan çok geniş, 1/25 binlik haritayı gönderin orada işaretleyelim kültür varlıklarını” gibi topu taca atan bir açıklama ile geçiştirmiş durumu. Yazışmalarda, otoyol yapımı sırasında herhangi bir kültür varlığı, tarihi eser vs. çıkarsa çalışmanın durdurulması ve Koruma Kuruluna haber verilmesi önlemi ile çalışmalara yol verilmiş. Oysa bu bilgilerin çalışmalar başlamadan önce belli olması ve gerekiyorsa kurtarma kazılarının yapılması gerekiyor.   ÇED raporunda Gelibolu Yarımadası’nın ortasından geçen, Çanakkale’nin önemli sulak alanlarından  ve kuşların konaklandığı alanlardan Kavak Deltası ile ilgili de bir bilgi bulunmuyor. Yarımada ayrıca önemli kuş göç yolları arasında bulunuyor.   YILDIZ TABYA OTOYOLUN ORTASINDA KALACAK Otoyol Çanakkale Savaşları sırasında önemli çatışmaların yaşandığı tabyaların yanından geçmekte. Öyle ki projeye göre Bolayır Yıldız Tabya Gelibolu-İstanbul kara yoluna 150 metre yakınlıkta. Otoyol projesinde ise sağlı sollu biner metre otoyol için eklendiğinde Yıldız Tabya neredeyse  yolun ortasında kalacak. Daha önce doğal gaz boru hattı yapımı sırasında zarar gören Yıldız Tabya’ya ikinci bir darbe de otoyol ile vurulmuş olacak. Koruma Kurulu ise görüşünde Yıldız Tabya’nın koruma alanına uygun olduğu görüşünü iletmiş.   Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunun sit alanlarını gösteren yazısında Kalamura Yerleşim Yeri ve Kaynarca Höyüğü gibi otoyol çalışmalarından etkilenecek tarihi alanların “Sit sınırlarının yanlış aplike edildiği” iddiası ile sit sınırlarının yeniden belirleneceği bilgisi dikkat çekici.     YOL BİNLERCE HEKTAR ORMANLIK ALANDAN GEÇİYOR Otoyol Projesi ÇED’in de dikkat çeken bilgilerden bazıları; ÇED raporuna göre Tekirdağ Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içinde yer alan orman alanının büyüklüğü 2.479.70 hektar. Çanakkale il sınırları içinde orman sayılan alan miktarı ise 56.05 hektar. Buralarda ne kadar ağaç kesileceğine dair bir bilgi yok. Yine otoyol güzergahında Gen Koruma Ormanı da yer almakta.   EVREŞE YOLLARI OTOYOL! Projenin orman sayılmayan arazilerinin ise genellikle tarımsal alanlar ile mera arazilerinden oluştuğu ÇED Raporundaki bir diğer bilgi. “Bu kapsamda gerek tarımsal faaliyetlerle uğraşan gerekse mera arazilerinden faydalanan yerel halkın olumsuz etkilenmesi söz konusu olacaktır” denilen raporda bu zararın önlenmesi ile ilgili neler yapılması gerektiği belirtilmiyor.   İlginç bir bilgi ise Şarköy’ün kuzeyinden geçen yol güneybatıya yönelerek Evreşe’den Gelibolu Yarımadası’na yöneliyor. Buradan da Sütlüce - Şekerkaya arasında planlanan Çanakkale Boğazı Köprüsü’ne ulaşıyor. Artık,  binlerce hektar orman alanı, tarihi yapı, antik kent, su havzalarının yanı sıra ünlü “Evreşe yolları dar” türküsü de tarihe karışacak. Evreşe’den artık otoyol geçirdiler!..   Kaynak-Evrensel.Net