Otizm Spektrum Bozukluğu Hakkında Bilmeniz Gerekenler Liv Hospital Çocuk Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülşen Köse, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) hakkında önemli bilgiler verdi. Köse, erken teşhisin ve altta yatan hastalıkların belirlenmesinin önemini vurguladı. Otizm Nedir? Otizm, yaşamın ilk aylarından başlayan ve yaşam boyu süren; sosyal ilişki, iletişim, dil, davranış ve bilişsel gelişimin gecikmesi ya da normalden sapması olarak tanımlanır. Toplumlarda %0,6-%1,8 arasında görülme sıklığıyla nadir bir hastalıktır. Dil Becerilerinde Yetersizlik Otizmli bireylerin hem alıcı hem de ifade edici dil becerileri yetersizdir. Ailelerin hekime başvurmalarındaki en sık neden çocuklarının konuşmamasıdır. Konuşma gecikmesi olan ya da gelişim basamaklarında dil ve konuşma gecikmesi olmayıp sonradan bu basamaklarda gecikme gösteren her çocuk için OSB düşünülebilir. Hastalıktan Şüphelendirecek Bulgular: İlk aylarda: Anne sesine tepkisizlik 1 aydan sonra anne ile göz teması kurmama 6 aylıkken yaşıtlarından daha az ses çıkarma, sesli gülmeme 9 aylıkken: Bye-bye, baş baş, ağlama, gülme taklitleri yapamama 1 yaşından sonra: İşaretle göstermeme İsmi söylendiğinde dönmeme Basit yönergelere uymama Kısıtlı iletişim Sallanma ya da ellerini kanat gibi çırpma hareketleri Daha Sonraki Dönemlerdeki Belirtiler: Kendi etrafında dönme Dönen şeylere meraklı olma Söylenen kelimeyi ya da soruyu aynen tekrarlama (ekolali) Kendiliğinden kelime söylememe Parmak ucunda yürüme Çok TV seyretme Söyleyebildiği kelimeleri ve sosyal becerileri unutma Erken Teşhis ve Tedavi OSB'de erken teşhis ve altta yatan diğer hastalıkların belirlenmesi çok önemlidir. Tedavi altta yatan hastalığa göre belirlenir ve çocukla birlikte aileye psiko-sosyal destek verilmesi gerekir. Otizme Neden Olan Faktörler: Genetik faktörler Kalıtımsal hastalıklar Çevresel faktörler Sosyal yoksunluk Uyarı eksikliği Düşük sosyoekonomik seviye Yetersiz beslenme Aşırı ekran maruziyeti 2 Yaş Altında Ekran Maruziyeti En Az Olmalı Çocuk hekimleri olarak 2 yaşın altında ekran maruziyetinin en az, hatta hiç olmamasına önem veriyoruz. Böyle durumlarda doktorunun, hastayı aile ve çevre şartları ile değerlendirmesi gerekir.